Modernistyczny spacer po Tel Awiwie – Białym Mieście

Jedni wiedzą, a inni nie, że w 2003 roku Tel Awiw wpisany został na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Czym sobie na to zasłużył?

Architekturą. To młode miasto, powstałe w początkach XX wieku jako przedmieścia arabskiej Jaffy, w latach trzydziestych przeżywało okres gwałtownego rozwoju w związku z przybywaniem do Palestyny kolejnych żydowskich osadników. Wśród nich znalazła się spora liczba architektów, przede wszystkim absolwentów niemieckiej szkoły Bauhausu, uciekających przed hitlerowskim terrorem. Już wkrótce mieli oni nadać gwałtownie rozbudowującemu się Tel Awiwowi unikalnego charakteru, stworzonego z połączenia architektury modernistycznej z rozwiązaniami wynikającymi z… lokalnych potrzeb klimatycznych.

Ale zacznijmy nasz spacer…

Zaczynamy – zupełnym oczywiście przypadkiem – na południowym krańcu ulicy HaYarkon, w pobliżu hotelu David InterContinental oraz tureckiego meczetu Hassana Beka. Meczet powstał tu w 1916 roku, prawdopodobnie po to, aby odciąć od morza rozwijającą się intensywnie ku północy Neve Cedek – zalążek Tel Awiwu zamieszkany już wówczas przez żydowskich osadników. Przez wiele lat meczet był punktem spornym i miejscem walk oraz zamieszek, ale my dzisiaj nie o tym… Ruszamy więc na wschód w labirynt uliczek na tyłach InterContinentalu – możemy na przykład wybrać ulicę Pines.

To akurat nie jest Pines. Fot. Bartek.

Neve Cedek stała się w ostatnich latach dzielnicą dość zamożną, wille są odnowione, uliczki czyste, a koty – tłuste. Po napatrzeniu się na charakterystyczny ciasny układ urbanistyczny z wąskimi alejkami zaczynamy przedzierać się na wschód, na przykład ulicą Shabazi, aby dostać się do południowego krańca bulwaru Rothschilda.

Ulica ta to prawdopodobnie najbardziej reprezentacyjny bulwar Tel Awiwu; pozwala obejść miasto dookoła i przy okazji przyjrzeć się charakterystycznym elementom jego architektury. Ponieważ jednak willowego Bauhausu jest w Tel Awiwie tyle, że jest on praktycznie niezauważalny, bo staje się tłem (zbudowano tu ponad 4000 jedno- i parupiętrowych willi, z których 1500 zostało zarejestrowanych przez UNESCO), najpierw dowiedzmy się, czego będziemy szukać.

Jak rozpoznać Bauhausa?